به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم گرامیداشت زنده نام محمدحسین حشمت‌پور، استاد حکمت و فلسفه حوزه و دانشگاه، با حضور شماری از اساتید حوزه و دانشگاه، با سخنرانی اساتید و دوستان استاد حشمت‌پور روز دوشنبه، ۱۲ خردادماه در تالار شهید مطهری دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه قم برگزار شد.
استاد حشمت‌پور از نوادر علمی و اخلاقی روزگار بود
حجت‌الاسلام والمسلمین احمدحسین شریفی، رئیس دانشگاه قم با اشاره به جایگاه برجسته علمی، اخلاقی و شخصیتی استاد حشمت‌پور بر لزوم حفظ، معرفی و الگوسازی از سرمایه‌های معنوی و علمی حوزه و دانشگاه تأکید کرد و گفت: استاد حشمت‌پور از نوادر علمی و اخلاقی روزگار بود.
وی، ضمن ابراز تأسف از فقدان این استاد فرزانه اظهار کرد: از حدود سال ۱۳۷۰ یا ۱۳۷۱ توفیق داشتم که در محضر استاد حشمت‌پور به مطالعه مباحث الهیات و برهان شفا بپردازم و بخشی از اشارات را نیز در خدمت ایشان فرا گرفتیم و این ارتباط علمی و معنوی تا سال‌های اخیر ادامه داشت؛ گاه‌گاهی نیز زیارتشان می‌کردیم و از محضرشان بهره می‌بردیم.
رئیس دانشگاه قم با تأکید بر تواضع فوق‌العاده مرحوم استاد گفت: بیش از ۳۰ سال با ایشان ارتباط داشتم اما هرگز مطلع نشدم که ایشان عضو هیئت علمی هستند؛ این نهایت فروتنی است و ایشان هیچگاه به دنبال نام و نشان نبود و از هیچ ابزار تبلیغاتی برای خودنمایی استفاده نکرد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، با گلایه از بی‌توجهی به بزرگان در زمان حیاتشان بیان کرد: قرار بود حدود سه ماه پیش از رحلت استاد، مراسم بزرگداشت علمی ویژه‌ای با تمام ظرفیت دانشگاه برای ایشان برگزار شود که متأسفانه فرصت از دست رفت و فقدان چنین چهره‌ای ضایعه‌ای برای حوزه و دانشگاه است.
حجت‌الاسلام والمسلمین شریفی ضمن تأکید بر لزوم پیاده‌سازی دروس و دست‌نوشته‌های استاد گفت: هیچ‌کس مانند استاد حشمت‌پور نتوانست لذت متن‌خوانی فلسفی و عمق علمی متون پیچیده‌ای همچون شفا، اشارات، اسفار و قوانین را به شاگردان منتقل کند و ایشان تسلطی مثال‌زدنی بر عبارات داشتند و با دقت، متن را به جان شاگردان می‌نشاندند.
رئیس دانشگاه قم گفت: ما وظیفه داریم این سرمایه‌های علمی را زنده نگاه داریم، معرفی کنیم، و الگوسازی نماییم و از خداوند متعال می‌خواهیم که ما را در مسیر شناخت و معرفی این گنجینه‌های علمی توفیق دهد.
مرحوم حشمت‌پور استادی بی‌بدیل در علم و اخلاق بود
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمد ذبیحی، استاد حوزه علمیه قم طی سخنانی در این نشست، با تأکید بر اینکه معرفی و صحبت درباره استاد حشمت‌پور کار ساده‌ای نیست، گفت: استاد حشمت‌پور انسانی کامل، متواضع و عاری از تعلقات دنیوی بود که زندگی خود را وقف علم و اخلاق کرده بود.
وی با اشاره به سختی‌هایی که استاد حشمت‌پور در مسیر دانشگاهی تجربه کرد، بیان کرد: استاد با وجود برخورد‌های نامهربانانه در برخی مقاطع، هرگز از راه خود منحرف نشد و با صلابت به فعالیت علمی و تربیتی ادامه داد.
ذبیحی افزود: استاد حشمت‌پور به رغم برخورد‌های سخت، همواره محبوب شاگردان خود بود و در رفتار و منش، نمونه‌ای بی‌بدیل برای جامعه دانشگاهی به شمار می‌رفت و این ویژگی‌ها باعث شده بود تا هیچ‌یک از شاگردان با استاد احساس بیگانگی نکنند و عشق و علاقه عمیقی نسبت به وی داشته باشند.
وی تصریح کرد: استاد حشمت‌پور دنیای پر زرق و برق را کنار گذاشته بود و به دنبال حقیقت و علم بود، نه شهرت و مقام دنیوی.
استاد حوزه و دانشگاه همچنین به اهمیت میراث علمی استاد اشاره کرد و افزود: فعالیت‌های علمی، کتاب‌ها و تالیفات استاد حشمت‌پور باید جمع‌آوری و در اختیار نسل‌های آینده قرار گیرد تا راه او ادامه پیدا کند ضمن اینکه ایشان یک نگین زرین در عرصه علم و اخلاق بود که متأسفانه کمتر شناخته شده است.
ذبیحی با اشاره به آرزوی حفظ مسیر انقلاب اسلامی و رهبری کشور، خاطرنشان کرد: باید از برکت و دستاورد‌های امام خمینی (ره)، استادانی، چون حشمت‌پور قدر دانست و امیدوار بود راه آنها در دانشگاه‌ها و جامعه ادامه پیدا کند.
استاد حشمت‌پور؛ اسطوره علم و اخلاق در حوزه بود
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود موسوی، استاد حوزه و دانشگاه، از شخصیت علمی، اخلاقی و منش عملی مرحوم حشمت پور یاد کرد و شخصیت ایشان را همچون الگویی بی‌نظیر در میان طلبه‌ها توصیف کرد.
وی، به شرح دوران آشنایی و شاگردی نزد این استاد برجسته پرداخت و اظهار کرد: مرحوم حشمت پور از محبوبیت و احترام زیادی برخوردار بود.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: درس‌های استاد حشمت‌پور، نه تنها از نظر علمی بسیار قوی و پرمحتوا بود، بلکه تقوای عملی ایشان باعث شده بود که شاگردان جذب شخصیت او شوند و پای درسش بمانند.
وی درباره منش اخلاقی و رفتاری استاد حشمت‌پور گفت: در تمام مدت شاگردی و زندگی مشترکی که با ایشان داشت، حتی یک‌بار هم شاهد غیبت و حرف منفی درباره کسی نبودم و نصیحت و موعظه ایشان در رفتار و گفتار روزمره‌اش نهفته بود و هیچگاه به صورت مستقیم به موعظه نمی‌پرداخت.
حجت‌الاسلام والمسلمین موسوی با بیان خاطراتی از جلسات درس استاد حشمت‌پور، اظهار کرد: استاد با تمام تلاش و جدیت، هرگز درس را برای طلبه‌ها سخت یا پیچیده نمی‌کرد و حتی به سوالات غیر دقیق آنها با احترام و دقت پاسخ می‌داد. ایشان در طول ۴۵ سال تدریس هرگز از شاگردان خود هدیه‌ای قبول نکرد و به رعایت عدالت و تقوا در ارتباط با طلبه‌ها پایبند بود.
وی با اشاره به مشکلات و سختی‌هایی که استاد حشمت‌پور در دوران طلبگی و استادی متحمل شد، بیان کرد: این استاد بزرگ با وجود تمام سختی‌ها، هرگز از مسیر علم و اخلاق منحرف نشد و زندگی ساده و پرمعنایی داشت وی به دنبال دنیا و مقام نبود و تنها هدفش رشد علمی و تربیت انسان‌های کامل بود.
حجت‌الاسلام والمسلمین موسوی با بیان اینکه یاد و راه استاد حشمت‌پور باید زنده نگه داشته شود، ابراز امیدواری کرد که شاگردان و دوستداران ایشان بتوانند میراث علمی و اخلاقی او را به نسل‌های آینده منتقل کنند.
استاد حشمت‌پور نمادی از علم، تلاش و مدیریت موثر بود
سپس محسن جوادی، استاد دانشگاه قم، خاطرات و نکات برجسته‌ای از شخصیت علمی و اخلاقی این استاد برجسته حوزه و دانشگاه پرداخت و اظهار کرد: پیش از آشنایی با استاد، شناخت عمیقی از ایشان نداشتم و حتی شاگرد رسمی‌شان هم نبودم، اما در جلسات امتحان و تنظیم سوالات به ایشان کمک می‌کردم و این آشنایی برای من بسیار پربرکت و آموزنده بود و آنچه از استاد آموختم فراتر از درس‌های معمول حوزه بود، درسی که درباره زندگی و اخلاق بود و امروز نیز جای آن در حوزه بسیار خالی است.
استاد دانشگاه قم با اشاره به ویژگی‌های بارز استاد حشمت‌پور افزود: در وجود ایشان دو نفس اصلی را همیشه حس می‌کردم؛ نخست، استقامتی که در دفاع از حق و حقیقت داشت و کوچک‌ترین آسیبی را به این راه نمی‌پذیرفت و یادم می‌آید که در برابر دعوت‌هایی که گاهی تبعات سختی داشت، ایشان با شجاعت و پایداری از موضع خود کوتاه نمی‌آمدند و این برای ما که در محضرشان بودیم درس بزرگی بود.
وی ادامه داد: نفس دوم استاد حشمت پور مربوط به نوعی عزم راسخ و جدیت در انجام وظایف علمی و آموزشی بود و بسیاری تصور می‌کنند تدریس برای استادان حوزه لذت‌بخش است، اما استاد حشمت‌پور با همه سختی‌ها و زحمات فراوان درس می‌دادند.
جوادی همچنین درباره عبادات و سبک زندگی معنوی مرحوم حشمت پور تصریح کرد: عبادات ظاهری و پر زرق و برق جایگاه چندانی در زندگی ایشان نداشت، بلکه عبادت حقیقی را در تدریس و تفکر عمیق و مداوم می‌دیدند و این موضوع به نظر من یکی از همان نمونه‌های بارز شخصیت‌هایی است که از راه حکمت و علم به خدا نزدیک می‌شوند، مشابه آنچه پیامبر درباره امام علی (ع) فرموده‌اند.
وی درباره نگاه استاد حشمت‌پور به تمدن و متون دینی گفت: استاد حشمت‌پور نگاه ویژه‌ای به احیای عقلانیت و خردورزی در دین داشتند و برای ایشان دوران اوج دینداری و خردورزی در تاریخ ما اهمیت داشت و معتقد بودند که هر گاه جامعه ما از این مسیر فاصله گرفته، زمینه برای بروز افراط‌گرایی‌های خطرناکی مثل داعش فراهم شده است، لذا احیای این مسیر خردورزی و تعقل را رسالت خود می‌دانستند.
جوادی درباره مدیریت دقیق وقت استاد حشمت‌پور اضافه کرد: ایشان در مدیریت زمان بسیار دقیق و سخت‌گیر بودند، وقتی پای موضوعات اخلاقی و عدالت به میان می‌آمد، حاضر بودند حتی چند روز وقت صرف کنند و شخصاً پیگیر رفع مشکلات باشند و بار‌ها دیده‌ام که برای پیگیری مسائل حقوقی یا اخلاقی از تهران تا شهر‌های دیگر رفت و آمد داشته‌اند و این نشان‌دهنده تعهد عمیق ایشان بود.
استاد دانشگاه قم درباره سختی‌های زندگی استاد گفت: زندگی استاد حشمت‌پور پر از چالش‌ها و سختی‌ها بود، اما ایشان هرگز از راهی که انتخاب کرده بودند دست نکشیدند، نکته جالب آن است که سال‌ها درباره خانواده و جایگاه پدرشان کمتر سخن گفته‌اند، در حالی که پدر ایشان شخصیتی برجسته و محترم در حوزه و عرفان بودند.
جوادی در انتهای سخنانش ابراز امیدواری کرد که راه و روش علمی و اخلاقی استاد حشمت‌پور در میان نسل‌های جدید طلاب و دانشجویان ادامه یابد.
وی گفت: هر چند نوشته‌ها و مستندات کمی از ایشان وجود دارد، اما درس گفتار‌ها و آثار علمی ایشان به تدریج شناخته شده و استقبال خوبی از آنها می‌شود و این مسیر علمی و اخلاقی می‌تواند زمینه‌ساز رشد و ارتقاء سطح علمی و فرهنگی حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها باشد.
مرحوم استاد حشمت‌پور الگویی تمام‌عیار از علم و فروتنی بود
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا کریمی، رئیس دانشکده معارف اسلامی دانشگاه قم با اشاره به شخصیت والای مرحوم استاد حشمت‌پور گفت: ایشان نمونه‌ای برجسته از وارستگی، علم و تواضع بودند که عمر خود را در راه سربلندی و خدمت به دین سپری کردند.
وی، با بیان اینکه شخصیت استاد حشمت‌پور مشحون از ویژگی‌های برجسته اخلاقی و علمی بود، اظهار کرد: آن مرحوم انسانی وارسته، متواضع و سرشار از معرفت بود که با رهایی از دلبستگی‌های دنیوی، الگویی کامل برای جامعه علمی و فرهنگی ما به شمار می‌رود.
رئیس دانشکده معارف اسلامی دانشگاه قم تأکید کرد: آیه شریفه «یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ» به روشنی بر شخصیت آن استاد فقید منطبق است؛ چرا که ایشان هم ایمان راسخ داشتند و هم بهره‌ای عمیق از دانش، و این دو سرمایه بزرگ را در طول حیات خود با اخلاص به کار بستند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: بهره‌مندی از حضور استادان ارجمندی، چون آقایان دکتر موسوی، دکتر ذبیحی و دکتر جوادی در این محفل مغتنم است و از همه سروران دعوت می‌کنیم خاطرات و نکات تربیتی و علمی مرتبط با مرحوم استاد حشمت‌پور را در اختیار روابط عمومی دانشگاه، به‌ویژه جناب آقای دکتر محمدی قرار دهند تا در تدوین مستند زندگی ایشان مورد استفاده قرار گیرد.
مرحوم حشمت‌پور مصداق حیات طیبه و وارستگی از دنیا بود
سپس حجت الاسلام مقیسه، استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی و معنوی مرحوم حشمت‌پور، ایشان را الگویی از صداقت، بی‌پیرایگی و تلاش خالصانه در مسیر علم و ایمان دانست.
وی با اشاره به خاطرات خود از دوران تحصیل با مرحوم حشمت‌پور در مدرسه علمیه حاج حسن در مشهد، گفت: در سال‌های ۴۷ و ۴۸ با ایشان هم‌مباحثه بودیم و از همان دوران نوجوانی، ویژگی‌های برجسته‌ای مانند صداقت، سادگی، جدیت در تحصیل و بی‌تعلقی به دنیا در وجود ایشان نمایان بود.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: آیه شریفه «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ…» به‌درستی بر زندگی مرحوم حشمت‌پور انطباق دارد و ایشان عمری را در مسیر تعلیم و تربیت در حوزه و دانشگاه گذراندند و با سربلندی و سرافرازی از دنیا رفتند و این همان «حیات طیبه»ای است که قرآن وعده داده است.
وی همچنین با اشاره به اهمیت جلسات مباحثه در آن ایام گفت: هیچ روزی نبود که بدون مباحثه علمی سپری شود و روحیه علمی و اخلاقی ایشان در آن جلسات تأثیرگذار و راه‌گشا بود؛ الگویی که امروزه، به‌ویژه در شرایط مدرک‌گرایی برخی حوزه‌ها، بیش از هر زمان دیگری نیاز به احیای آن احساس می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین مقیسه با نقل وصیتی از امام محمدباقر (ع) خاطرنشان کرد: امام باقر فرمودند شیعیان واقعی کسانی هستند که در تعریف و تمجید یا انتقاد دیگران، حالت درونی‌شان تغییر نکند و همواره در مسیر رضای الهی گام بردارند و مرحوم حشمت‌پور مصداق بارز این کلام بودند.
استاد حشمت‌پور نمونه‌ای برجسته از ساده‌زیستی و تسلط علمی
سپس محمد لگنهاوزن، عضو هئیت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) طی سخنانی ضمن ارج نهادن به شخصیت علمی و اخلاقی استاد حشمت‌پور، این استاد برجسته را نمادی از فروتنی و تسلط بی‌نظیر بر علوم مختلف، به ویژه هندسه و فقه اسلامی دانست.
عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی (ره) بیان کرد: استاد حشمت‌پور انسانی بسیار ساده‌زیست بودند که با وجود دانش گسترده و تسلط عمیق بر مباحث علمی، همواره تواضع را سرلوحه رفتار خود قرار می‌دادند و ایشان در حوزه‌های مختلف علمی به ویژه در زمینه هندسه و فقه اسلامی از جایگاه والایی برخوردار بودند و آثار ماندگاری از خود به جای گذاشتند.
لگنهاوزن ابراز کرد: مرحوم حشمت‌پور هیچگاه به تعلقات دنیوی دل نبستند و زندگی خود را وقف علم، اخلاق و خدمت به جامعه علمی کردند و همین ویژگی ساده‌زیستی و دوری از دنیا، باعث شده است که نام و یاد ایشان همیشه در اذهان علاقه‌مندان به علم و پژوهش باقی بماند.
وی همچنین تأکید کرد: اسناد و آثار علمی استاد حشمت‌پور در زمینه هندسه و فقه اسلامی، همچنان به عنوان منابع اصلی و مورد استناد در این حوزه‌ها شناخته می‌شوند و جایگاه ایشان در میان بزرگان علمی ایران و جهان اسلام بی‌نظیر است.
عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی (ره) بیان کرد: امیدواریم با معرفی و گسترش آموزه‌ها و آثار استاد حشمت‌پور، نسل‌های آینده نیز بتوانند از دانش و اخلاق والای این شخصیت علمی بهره‌مند شوند و راه ایشان را ادامه دهند.
استاد حشمت‌پور مصداق بارز جامعیت علمی، اخلاقی و وارستگی بود
در پایان این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود موسوی، استاد حوزه و دانشگاه در جمع‌بندی نکات ارائه شده و بیان ویژگی‌های علمی و اخلاقی مرحوم حشمت‌پور، از وی به عنوان نمونه‌ای کم‌نظیر از جامعیت علمی، تقوای عملی و تواضع بی‌ریا یاد کرد.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به شناخت نزدیک خود از مرحوم حشمت‌پور در بیش از چهار دهه، اظهار کرد: من شخصاً فردی به جامعیت علمی و اخلاقی ایشان ندیده‌ام؛ بسیاری از افراد تواضع را ابزاری برای نمایش دارند، اما ایشان خالصانه و بی‌ادعا متواضع بود.
وی با ذکر خاطره‌ای از دوران طلبگی در حوزه مشهد، گفت: در سن ۱۸ سالگی، ایشان با ظاهری متفاوت – کت‌وشلوار و موی بلند – وارد درس خارج شد، ظاهری که آن زمان در فضای سنتی حوزه پذیرفته‌شده نبود، اما با همان ظاهر نیز توانست مورد توجه جدی طلبه‌ها قرار گیرد و شخصیت علمی و اخلاقی‌اش بر همه تأثیر بگذارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین موسوی افزود: برخلاف ظواهر، استاد حشمت‌پور در عمق تقوا و علم، جدیتی مثال‌زدنی داشت و هیچگاه حاضر نبود طلبه‌ای در خیابان همراهش شود که تصور شاگردی او ایجاد شود؛ حتی در برخورد‌های اجتماعی نیز حریم تربیتی را رعایت می‌کرد.
استاد حوزه ادامه داد: من شخصاً شاهد بودم که در طول بیش از سی سال، هیچگاه حتی دو روز کلاس درس خود را تعطیل نکرد و در ایامی که حتی با مشکلات جسمی نظیر خونریزی بینی رو‌به‌رو بود، درس را ترک نمی‌کرد و تنها روزی که درس نداشت، روز پایانی ماه رمضان بود.
وی با اشاره به دقت علمی مرحوم حشمت پور گفت: علی‌رغم داشتن یکی از قوی‌ترین کتابخانه‌های شخصی، ایشان از کتابخانه‌های عمومی معتبر قم به دلایل مختلف طرد می‌شد و با این حال، هر روز بلافاصله پس از درس، به کتابخانه می‌رفت تا درس را پاک‌نویس کند.
وی افزود: استاد حشمت‌پور هرگز لباس روحانیت بر تن نکرد و بسیاری از بزرگان و حتی پدر خودم که از علمای مشهد بودند، او را تشویق به این کار کردند، اما ایشان نپذیرفت، شاید به این دلیل که نمی‌خواست ظاهرش باعث اعتباری اضافی برای او شود و او می‌خواست صرفاً با عمل و علم شناخته شود.
وی تأکید کرد: اگر امروز از امثال مرحوم حشمت‌پور تقدیر می‌کنیم، باید بدانیم که حیات طیبه و توفیق در علم، بی‌تردید در گرو صداقت، تلاش خالصانه و استقلال از هوای نفس است؛ ویژگی‌هایی که استاد حشمت‌پور به زیبایی جمع کرده بود.
